Z wizytą na dziewiętnastowiecznym jedwabnym szlaku – Opowieści panny młodej #1

Uwielbiam dostawać paczki od Gildii, zawsze zawierają ciekawe mangi do czytania. Tak, przysyłają mi w sumie pracę – w końcu zobowiązałam się te tytuły przeczytać i zrecenzować, ale… to niezwykle przyjemna praca jest. W ostatniej paczuszce znalazły się Opowieści panny młodej Kaoru Mori. No, więc, już napisałam. Nie mogłam się powstrzymać. Acz ta recenzja w jakimś momencie stwierdziła, że jednak będzie bliższa esejowi.

Amira ma dwadzieścia lat, jest jedną z córek rodziny Halgalów, nomadów zamieszkujących Kazachstan. Została wydana za mąż za jednego z synów z rodziny Eionów, Karluka, pochodzącego z rodziny osiadłych pasterzy. Karluk ma dwanaście lat. Ich wspólne życie właśnie się rozpoczyna.

Ten obrazek Mori narysowała po tym, jak dostała Nagrodę Taishō.

Opowieści panny młodej w Japonii ukazują się w czasopiśmie „Fellows!” (dziś znanym pod zmienioną nazwą „Harta”) domu wydawniczego Enterbrain Inc. od 2008 roku aż do dziś. Na naszych półkach ma szansę zagościć wciąż nagradzany w kraju i zagranicą tytuł mangowy. Mori była dwa razy nominowana do Manga Taishō, aby w końcu w tym roku zdobyć tę nagrodę. Ponadto Opowieści zostały nagrodzone w 2012 roku na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Angoulême. Są również pierwszą mangą Kaoru Mori, którą Studio JG przedstawiło polskim czytelnikom, wydając ją przed Emmą. Wydało ją zresztą w wersji ekskluzywnej. Trudno tego faktu nie docenić czy go przeoczyć. Wydany w powiększonym formacie, szyty a nie klejony, oprawiony w twardą okładkę komiks będzie ozdobą niejednej kolekcji, a i czyta się go zdecydowanie wygodniej niż w standardowym formacie.

Amira oraz jej mąż pochodzą z ludów tureckich, wielkiej rodziny ludów zamieszkujących tereny pomiędzy morzem Aralskim a Kaspijskim – zróżnicowanych tak pod względem językowym, kulturowym oraz genetycznym. Mori fascynowała się nimi już od gimnazjum, czytając wszelkie dostępne jej na ich temat materiały i, niejako, jak sama twierdzi, pomysł na Opowieści panny młodej powstawał powoli już w tamtym okresie. Rzeczywiście, czytając choćby pierwszy tom mangi trudno jest nie zauważyć ogromnej wiedzy autorki dotyczący różnych aspektów codziennego życia rodziny Eihonów, które poznaje świeżo upieczona panna młoda – Amira – oraz brytyjski etnograf, Smith, pieszczotliwie opisywany w dołączonym na końcu komiksu dodatku jako „pasożyt”. Poza tym, jak zauważyła Marta Tymińska, Kaoru Mori nie tylko po prostu opowiada jakiejś historię, a również występuje w roli etnografki, przedstawiając oraz opisując inne kultury przez pryzmat jej różnych aspektów – sztuki użytkowej, relacji rodzinnych, prawa, zwyczajów, ubioru. Zresztą, wspominałam już o tym, że Kodam (MT) jeździ po konwentach ze swoją prelekcją dotyczącą antropologii oraz etnografii, gdzie przedstawia niesamowicie ciekawe aspekty związane tak z samą pracą etnologa, jak i jej związki z mangą Mori. Mam nadzieję, że w tym sezonie również się skusi, aby opowiadać o Opowieściach w różnych zakątkach Polski. Jeśli natkniecie się w którymś programie na jej temat – zdecydowanie polecam się wybrać i posłuchać, spojrzeć na mangę z zupełnie innej niż dotychczas perspektywy.

Fragment drugiego rozdziału Opowieści panny młodej. Tym razem nie korzystam ze zdjęcia, żeby lepiej było widać detale.

Już pierwsze trzy kadry otwierające Opowieści panny młodej zwracają uwagę na jedną istotną cechę charakterystyczną prac Kaoru Mori – jej zamiłowanie do związanych z kulturą regionu detali. Strój ślubny Amiry został oddany z uwzględnieniem wszystkich drobiazgów – różnych wzorów na materiałach, ozdobnej biżuterii czy dużych, bogatych kolczyków. Ponadto projekty postaci wskazują wyraźnie, że bohaterowie pochodzą z kraju innego niż Japonia – ich oczy mają odmienne od zwyczajowych kształty, są bardziej skośne oraz zakrzywione ku górze.

Opowieści panny młodej nie są mangą, do której większość czytelników przywykła. Nie ma w niej ratowania świata, wielkiej miłości czy zbrodni. Mori opowiada o codziennym życiu najzwyklejszych ludzi. Robi to jednocześnie z niesamowitym wręcz wdziękiem oraz w tak interesujący sposób, że trudno powstrzymać się od przewrócenia kolejnej kartki, obejrzenia następnych zapierających dech w piersiach krajobrazów, wnętrz, dzieł ludzkich rąk. A gdy skończy się pierwszy tom trudno nie sięgnąć od razu po kolejny.